Namaz Vakitleri Nasıl Hesaplanır
Günümüzde namaz vakitleri astronomi verileri kullanılarak matematiksel olarak hesaplanır. Bu vakitlerin hesaplanmasında ana kriter güneş ışıklarının dünyaya düşme açısıdır. Her namaz vaktinin başlangıcını ve bitişini belirleyen kriterler aşağıda ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
"Her namazın vaktinin başlangıcı ve sonu vardır; öğle namazının ilk vakti
güneşin batıya meylettiği zamandır, sonu ise ikindi vaktinin girmesidir.
İkindinin ilk vakti, (eşyanın gölgesinin kendi misli olup) vaktinin girdiği
andır, sonu ise, güneşin sarardığı zamandır. Akşamın ilk vakti güneşin battığı
zamandır, sonu da, şafağın kaybolmasıdır. Yatsının ilk vakti şafağın kaybolduğu
andır, sonu ise gece yarısıdır. Sabah namazının ilk vakti, fecrin zuhuru, sonu
ise güneşin doğmasıdır."
Hadis-i Şerif. (Tirmizi, Salât, 114; Beyhakî, Sünen-i
Kübrâ, I/375-376)
1. Sabah Namazı Vakti : Gecenin sonunda ufukta diklemesine beyaz bir ışık görülür, fecr-i kazip (yalancı şafak) adı verilen bu ışık bir müddet sonra kaybolur ve ardından ufukta yanlamasına beyaz bir ışık görülür, fecr-i sadık (gerçek şafak) adı verilen bu ışığın görülmesi sabah namazı vaktinin girdiği anlamına gelir. Tan yerinin ağarmasıyla başlayan sabah namazı vakti güneşin doğumuna kadar devam eder.
Güneş henüz ufuk çizgisinin altında olmasına rağmen atmosferin güneş ışığını kırması sonucunda şafak oluşur. T.C Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre sabah namazı vaktinin girmesi için güneşin ufuğun 18 derece altında olması gerekir.
2. Öğle Namazı Vakti : Güneş ışınlarının dünyaya 90 derece açı ile düşmeye başlaması öğle vaktinin de başlangıcıdır. Güneşin tam tepe noktasında olduğu süre içinde namaz kılınmaz ve bu vakitte cisimlerin doğu yönünde gölgesi yoktur. Güney yada Kuzey yönde oluşan o anki gölge boyuna fey'i zeval denir. Cisimlerin gölgesi doğuya doğru düşmeye başladığı zaman öğle vakti girmiş olur. Öğle vakti herhangi bir cismin gölge boyunun kendi boyuna (fey'i zeval hariç) ulaştığı vakte kadar devam eder.
Ebu Hanife'ye göre öğle vakti cismin gölgesi kendi boyunun iki katına (fey'i zeval hariç) ulaşıncaya kadar devam eder. İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed'e göre ise cismin gölgesi kendi boyuna (fey'i zeval hariç) ulaşıncaya kadar devam eder. Her iki görüşe göre de namaz kılınabilir.
Sonuç olarak;
- Ülkemizde ve dünyanın bir çok bölgesinde cismin gölge boyu kendi boyuna
ulaştığı zaman öğle vakti çıkmış ikindi vakti girmiş kabul edilir.
- Öğle namazını, cismin gölge boyu kendi boyuna ulaşmadan kılmak, ikindi
namazını ise gölge boyu cismin boyunun iki katı kadar olduktan sonra kılmak daha
uygundur.
- Ebu Hanife'nin görüşü dikkate alındığında öğle namazı, cimin gölge boyu kendi
boyunun iki katına ulaşana kadar yani ikindi ezanından sonra da kılınabilir.
3. İkindi Namazı Vakti : Öğle namazının vaktinin çıkması ile başlayan ikindi vakti, güneşin batışına kadar devam eder. Öğle namazının çıkışı ve ikindi namazının başlangıcı konusunda iki farklı görüş olduğu için ikindi namazını gölge boyu cismin boyunun iki katına ulaştıktan sonra kılmak daha uygundur.
4. Akşam Namazı Vakti : Güneşin batışı ile başlayan akşam vakti. Ufuktaki kızıllığın yok olmasına kadar devam eder.
İmam Ebu Yusuf, İmam Muhammed ve diğer üç mezhep imamına göre güneş battıktan sonra ufukta oluşan kızıllığın yok olması ile akşam vakti çıkar ve yatsı vakti girer. Ebu Hanife'ye göre ise kızıllıktan sonraki beyazlığında kaybolması ile akşam vakti çıkar.Her iki görüşe göre de namaz kılınabilir.
5. Yatsı Namazı Vakti :
Akşam namazı vakti çıktıktan sonra başlayan yatsı
namazı vakti, sabah namazı vaktinin girmesine yani tan yerinin ağarmasına kadar
devam eder.
Güneş battıktan sonra oluşan kızıllığın yok olması yatsı vaktinin girdiği anlamına gelir. T.C Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre yatsı namazı vaktinin girmesi için güneşin ufuğun 17 derece altında olması gerekir.